موضوع: عضله، گرفتگی عضلات و نقش ماساژ گرفتگی عضلات
استاد مربوطه: رسول تشیعی
ارائه دهنده: فریبا هژبرپور
خرداد ماه 1400
عضله چیست؟
برای آشنایی با ماساژ گرفتگی عضلات بهتر است ابتدا توضیح کوتاهی از عضله ارائه دهیم. عضله یا ماهیچه یكی از بافتهای مهم تشكیل دهندهی سیستم حركتی بدن است.
وظیفهی اصلی عضله اعمال نیرو به دنبال آن ایجاد حركت است. این حركت میتواند در ارگانهای داخلی بدن مانند قلب یا دستگاه گوارشی و یا در استخوان و اندامها باشد. حدود 40% كل وزن بدن انسان عضله است.
انقباض عضله و اعمال نیروی آن بر استخوان موجب حركت استخوانها میشود.این حركت میتواند موجب حركت كل بدن یا تغییر در وضعیت قرار گرفتن اندام گردد. در بعضی موارد انقباض عضله تنها موجب تغییر شكل خود عضله و به دنبال آن جابهجایی موارد میشود مانند انقباض عضله زبان یا عضله قلب.
عضلات یا ماهیچه ها به سه دسته تقسیم میشوند:
- عضلات اسكلتی: انقباض ارادی
- عضله قلب: انقباض غیر ارادی
- عضلات صاف: انقباض غیر ارادی
منبع تولید انرژی در عضله اكسیداسیون یا سوزاندن چربی و كربوهیدراتها است.
عضلات اسكلتی
– نوع یك یا عضلات آهسته یا عضلات قرمز كه عروق بسیار زیاد دارند و میتوكندری یا میوگلوبین زیادی دارند كه باعث قرمز شدن رنگ عضله میشود و این عضلات برای مدت زیاد ولی با قدرت كم منقبض میمانند.
– نوع دو یا عضلات سریع كه مشخصه آن سرعت زیاد در انقباض است. قدرت زیادی اعمال میكنند ولی زود خسته میشوند و استعداد زیادی در افزایش حجم دارند چون میتوكندری و میو گلوبین كمتری دارند و سفید رنگ هستند.
وزن حجمی عضله و ماهیچه از آب بیشتر است و وزن بافت چربی از آب كمتر است به همین دلیل كسانی كه چاق هستند و چربی زیادی دارند بهتر روی آب شناور میمانند ا كسانی كه بدن عضلانی دارند.
در بدن انسان حدود 650 عضله یا ماهیچه اسكلتی وجود دارد، عضله جزئی از سیستم حركتی بدن انسان است كه به آن سیستم حركتی موسكولواسكلتال میگویند.
این سیستم شامل عضله، استخوان،مفصل، تاندون، رباط و بسیاری اجزای دیگر است. عضلات بدن به شكلهای گوناگونی هستند و قدرت آنها برحسب كاری كه انجام میدهند متفاوت میباشد.
حداكثر قطر عضلات در قسمت وسط آنها بوده و هرچه به دو طرف آنها نزدیكتر میشویم نازكتر میشوند و بافت آنها به تدریج تبدیل به تاندون یا زرد پی میشود و در نهایت به استخوان وصل میشود.
ابتدای عضله بواسطه تاندون به استخوان چسبیده و حركت میكند و عضله با انقباض خود موجب حركت سر دیگرش یعنی محل چسبندگی تاندون در طرف دیگر شده در نتیجه استخوانی را كه از مكركز بدن دورتر است حركت میدهد.
در بعضی موارد ممكن است چند عضله یك ابتدای مشترك داشته كه به یك نقطه استخوان متصل میشود ولی انتهای متعددی دارد كه به نقاط مختلفی اتصال مییابند.
مثال: اكثر عضلات پشت ساعد به كندیل خارجی بازو در ناحیهی آرنج متصل میشوند و در پایین ساعد هر عضله خود را به نقطه ای متفاوتی متصل كرده و كار جداگانهای را انجام میدهد.
گرفتگی عضلات چیست و درمان آن چگونه است؟
دلایل متفاوتی ممكن است موجب گرفتگی عضلات شوند. هر روزه استرس زیادی را تحمل میكنید، ممكن است روزهای سخت كاری را سپری كنید، حتی ممكن است به تازگی ورزش كرده باشید اما بدن خود را گرم نكرده و به خود آسیب زده باشید.
اگر روش رفع گرفتگی عضلات را بدانید بدن شما به حالت عادی برمیگردد و شما در حركات خود آزادی عمل بیشتری خواهید داشت، بدن شما تقویت میشود و از استرس و ناراحتی شما كم میشود.
عضلات بعد از تمرین سفت و سخت میشوند عضلات خود را بكشید. حتی زمانی كه در حال دویدن، شنا كردن، نرم دویدن و حتی پیادهروی هستید نیاز به حركات كششی دارید در غیر اینصورت دچار گرفتگی عضلاتی میشوید.
حركات كششی ، تغذیهی مناسب، مراقبه و آرامش و ماساژ گرفتگی عضلات و گاهی با مراجعه به دكتر میتوانیم گرفتگی را اصلاح كنیم.
البته در مورد مراقبه همه به این روش اعتقاد ندارند اما یكبار امتحان كنید و چند دقیقه در روز، اتاقی آرام و تاریك میتواند ذهن شمارا متمركز كند و انرژی مسدود شده را دوباره جاری كند البته اگر عادت ندارید مراقبه كار سادهای نخواهد بود و باید تكرار كنید.
وقتی ذهن خود را روی یك چیز متمركز كنید در نهایت به آن دست پیدا میكنید.
علت گرفتگی عضلات پا و درمان آن
گرفتگی عضلات پا شرایط بسایر شدیدی است و میتواند هر شخصی را در هر سنی بدلایل مختلف تحت تأثیر قرار دهد. گرفتگی عضلات معمولاً در ساق پا رخ میدهد و میتواند دردناک باشد. روشهایی وجود دارد که میتواند به تکسین درد کمک کند و همچنین روشهایی برای پیشگیری از گرفتگی عضلات پا وجود دارد.
دلایل شگلگیری عضلات پا:
دلایل مختلفی با گرفتگی عضلات پا مرتبط هستند اما از جمله دلایل شایع میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ورزش شدید- زمانی که ماهیچههای پا تحت فشار زیادی قرار گیرد.
- گردش خون ضعیف در پا
- کم آبی بدن
- برخی کمبودها: (کمبود منیزیم، کلسیم و پتاسیم)
- عدم توجه به گرم و سرد کردن عضلات در زمان قبل و بعد از ورزش
- عوارض جانبی دارو
- مشکلات زمینهای
- و………
چه وقت گرفتگی عضله پا رخ میدهد؟
زمانی که عضلات پا دچار گرفتگی میشود اسپاسمها و سفتیهای ناگهانی را در عضلات پا تجربه میکنید در بیشتر موارد این گرفتگیها در عضلات ساق پا رخ دهد و میتواند دردناک باشد.
افزون بر این حتی زمانی که گرفتگی از بین میرود فرد برای مدتی حساسیت به لمس و درد را در عضله احساس میکند. در بیشتر موارد این گرفتگیها در طول شب رخ میدهد.
استقامت عضلات زنان بالاتر است یا مردان؟
مردان ممکن است سریعتر و قویتر باشند اما علم میگوید زنان میتوانند فعالیتهای طولانیتر را تحمل کنند و زنان از فعالیتهای فیزیکی طولانی کمتر خسته میشوند.
تحمل و استقامت عضلات در زنان و مردان
یک مطالعه منتشر شده در ژورنال «فیزیولوژی تغذیه و متابولیسم کاربردی» نشان میدهد که عضلات زنان میتواند فعالیت عضلانی طولانیتری را تحمل کنند و باعث شود تا خستگی کمتری را نسبت به مردان با تواناییهای ورزشی مشابه تجربه کنند.
استقامت عضلانی زنان بیشتر از مردان است
به گفته محققان دانشگاه کلمبیا نتایج حاصل از آزمایش فعالیتهای طبیعی عضلانی نشان میدهد که مردان قادر به انجام حرکت عضلانی سریعتر و با قدرت بیشتری هستند اما به همان میزان سریعتر از همتایان زنشان خسته میشوند.
به گفته پروفسور برایان دالتون نویسنده این تحقیق مطالعات قبلی نشان داده است زمانی که آزمونهای عضلانی ایزومتریک که فعالیت عضلات را در شرایط استاتیک کنترل میکنند انجام میشود، زنان از لحاظ استقامت عضلانی بهتر از مردان هستند.
دالتون و همکارانش از دانشگاه اورگان و دانشگاه گوئلف برای تأیید نتایج مطالعات قبلی و آزمایشات عضلانی ایزومتریک، 17 نفر از شرکتکنندگان شامل 9 زن و 8 مرد که دارای تناسب جسمانی و تواناییهای ورزشی مشابه بودند، استخدام کردند.
شرکتکنندگان به حسگرها متصل شدند که فعالیت الکتریکی قدرتمند، سرعت و گشتاور عضلاتشان تحت نظارت و بررسی قرار گیرد. هنگامی که همهی حسگرها در محل مقرر خود قررا گرفتند به آنها دستور دادند که پاهایشان را بسیار سریعتر از آن که میتوانند تکان داده و خم کنند، این عمل همان فعالیت عضلانی طبیعی را در فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن و ایستادن شبیهسازی میکند.
دالتون خاطر نشان کرد که تیم تصمیم گرفت تنا عضلات ساق پا را نظارت کند زیرا اینها در حرکات روزانه دخیل هستند اما نتایج بدست آمده از این عضله همچنان به گروههای عضلانی دیگر اعمال میشود.
آنچه گروه تحقیقاتی متوجه شد این بود که جنبشهای عضلانی مردان در ابتدا قدرتمند و سریع بودند اما و همچنین سریعتر تمایل به خستگی داشتند. از سوی دیگر زنان حتی پس از اتمام فعالیت آن میزان خستگی عضلانی در مردان را نشان ندادند.
پروفسور دالتون افزود: اگر یک ماراتن بسیار طولانی برگزار میشد زنان ممکن است در این عرصه تسلط پیدا کنند و عملکرد بهتری نسبت به مردان داشته باشند وی همچنین خاطرنشان کرد که مطالعات قبلی نیز به نتایج تیمش سازگار است.
دالتون میگوید که مطالعه انجام شده توسط ما بیشتر از این تأییدی برای استقامت عضلانی زنان باشد، میتواند برای طراحی برنامههای کاربردی مانند طراحی فعالیتهای کاربردی مانند طراحی فعالیتهای مرتبط با کار برای کاهش خستگی و افزایش استقامت در مردان استفاده شود.
وی افزود: هر دو جنس دارای تواناییهای جسمی ارزشمندی هستند و هیچگونه نبردی وجود ندارد. شاید این موضوع بیشتر ناشی از توازن میان جنسیتها باشد.
نقش ماساژ گرفتگی عضلات بر عضلات
اگر به دلیل استرس دچار گرفتگی عضلات شوید احتمالاً در ناحیهی گردن، پشت یا شانهی خود احساس درد میكنید این نواحی از بدن هنگام اضطراب به طور ناخود آگاه دچار تنش میشوند و این تنش عدم تعادل عضلانی ایجاد میكند و نیاز به تسكین درد دارد.
بافت عممیق یا ماساژ سوئدی توسط ماسور متخصص میتواند به كاهش گرفتگی عضلات كمك كند همچنین میبایست بدن را با حركات كند و شدید تمرین دهید. حمام گرم آرامش بخش با روغن طبیعی ماساژ به شما كمك میكند حس بهتری داشته باشید.
اكثر افراد از ماساژ گرفتگی عضلات لذت میبرند اما تعداد كمی از آنها میدانند كه ماساژ میتواند جنبههای درمانی نیز داشته باشد. در واقع عوارض ماساژ درمانی بسیار كم بوده و ماساژ میتواند باعث بهبود سلامت فرد باشد.
چون باعث بهبود گردش خون، بهبود دامنه حركات مفاصل و افزایش سطح اندروفین داشته باشد. كه اندروفین نقش مؤثر در بهتر شدن احساس و كاهش درد در نواحی مختلف بدن از جمله كمر و گردن دارد. با همهی اینها بازهم توصیه میشود همیشه قبل از شروع ماساژ با افراد متخصص و با تجربه مشورت كنید.
دو نوع ماساژ درمانی برای ماساژ گرفتگی عضلات به شرح زیر میباشد:
- ماساژ سوئدی
- ماساژ شیاشو
ماساژ سوئدی برای ماساژ گرفتگی عضلات
برای ریلكس كردن بدن و بهبود فرایند چرخش خون استفاده میشود بسیاری از افراد استفاده از این تكنیك را سودمند ارزیابی كردند كه 4گروه:
افلوراژها: سرخوردن آرام كف دست بر روی پوست كه باعث آرام سازی بافت نرم بدن انجام میشود.
پتریساژ: فشردن،پیچاندن و مالیدن عضلات كه بعداز افلوراژها انجام میشود.
فریكشن: حركات عمقی و دایرهای كه با انگشت دست انجام میشود، بافت نرم روی یكدیگر كشیده شوند و به افزایش جریان خون و ترمیم بافتهای آسیب دیده میشود.
تاپوتمنت: ضربات آرام، سریع و متوالی كه با دست و لبه دست و انگشتان زده میشود و باعث آرام شدن و رفع گرفتگیهای ماشهای و عضلانی میشود.
ماساژ شیاشو
برای انواع خاص درد همچون درد ناشی از گرفتگی عضلات كمر معمولاً از درمان عصبی عضلانی ( درمان نقاط حساس) بعنوان یك روش درمان مؤثر استفاده میشود در واقع ماساژ شیاشو یكی از تكنیكهای رایجی است كه دارای اجزای خاص درمانهای عصبی عضلانی است.
ماساژ سوئدی در ماساژ گرفتگی عضلات با توجه به ویژگی حركتهای طولی بر روی پوست و حالت خمیر كردن و ورز دادن تشخیص داده میشود. ولی در هنگام استفاده از ماساژ عصبی عضلانی، ماساژ دهنده سطوح متناوب فشار متمركز 10 تا 30 ثانیه در نواحی دچار گرفتگی عضلانی استفاده میشود.
هنگام ماساژ فرد احتمالاً با مقداری درد یا ناراحتی به خاطر فشارهای وارده به بدن مواجه میشود اما گرفتگی عضلات باید پس از ماساژ كاهش پیدا كند بدین ترتیب هرگونه ناراحتی ناشی از فشار باید با گذشت یك تا سه روز از بین برود و گرفتگی عضلات با گذشت یك یا دو هفته از ماساژ درمانی برطرف خواهد شد.
به طور معمول یك برنامه ماساژ درمانی برای رفع اسپاسم عضلات از چهار جلسه درمان در طول 6 هفته تشكیل میشود هرگونه ناراحتی فرد پس از ماساژ درمانی 24 تا 36 ساعت بعد از درمان به تدریج برطرف میشود و بیمار بعد از 4 تا 14 روز با توجه به میزان گرفتگی با ریلكس شدن عضلات خود مواجه میشود. ماساژ در صورتی بهترین نتایج را ایجاد میكند كه در كنار سایر روشهای درمانی مورد استفاده قرار بگیرد.
مثال: آب درمانی، تمرینهای حركتی، طب سوزنی، تغذیه و…….
یك نوع از اسپاسم عضلانی، اسپاسم عضلات كمر است كه در طی آن عضلات ناحیه كمر دچار انقباضات غیر عادی میشوند ( هر یك از عضلات بدن ممكن است دچار گرفتگی و انقباض شوند) وقتی عضلات ناحیهی كمر دچار چنین وضعیتی میشوند از آن بعنوان اسپاسم عضلانی پایین كمر یاد میشود.
برخی ورزشها مانند تنیس، وزنهبرداری، فوتبال و راگبی كه شامل حركات ناگهانی یا حركات سنگین توأم با اعمال فشار زیاد به ستون فقرات میباشند. هنگامی كه عضلهای در بدن دچار اسپاسم میشود در برخی مواقع بلافاصله و گاهی بعد از مدتی منجر به درد شدید میشود.
شایعترین علل اسپاسم كمر: خستگی مفرط، كشیدگی بیش از حد عضلات و كشیدن كار زیاد از عضلات، قرار گرفتن ماهیچه یا عضله برای مدت طولانی در یك موقعیت، اعمال فشار زیاد به دلیل بلند كردن اجسام سنگین، انجام فعالیتهایی كه نیاز به حركات ناگهانی و مكرر عضلات كمر دارند.
گاهی گرفتگی كمر به دلیل یك مشكل نهفته در ستون فقرات است. بیماریهای حاد ستون فقرات میتوانند موجب التهاب بافتهای نرم اطراف و در نهایت منجر به انقباض و گرفتگی عضلات كمر شوند.
مشكلات ستون فقرات كه منجر به اسپاسم عضلانی در ناحیهی كمر میشوند
سندروم مفصل فاست
درد در مفاصل بین مهرهای را سندرم مفاصل فاسِت گویند. نام دیگر این سندرم، آرتروز استخوانی میباشد.
مفاصل فاست در ستون فقرات، به كمر انعطافپذیری لازم را برای خم شدن و چرخیدن میدهند. اعصاب محیطی كه از نخاع جدا میشوند، از بین این مفاصل خارج شده و به اندامها میروند.
مفاصل بین مهرهای در حالت نرمال، دارای غضروفی هستند كه به مهرهها كمك میكند تا به نرمی و بدون اطكاك روی هم حركت داشته باشند. هركدام از این مفاصل به منظور محافظت در برابر ساییدگی، دارای مایعی به نام مایع سینوویال میباشند.
حال اگر هركدام از این مفاصل به دلیل آرتروز استخوانی دچار تورم و درد شوند، به آن سنرم مفصل فاست گفته میشود.
علائم مهم اسپاسم عضلات پایین كمر شامل درد شدید در ناحیهی پایین كمر كه ممكن بلافاصله یا بعد از مدتی ایجاد شود.علت دیگر،تنش عضلانی و حساسیت به لمس تاحیهی آسیب دیده اشاره میشود.
بیماری دژنرایتو دیسك
تنگی كانال نخاعی
تنگی كانال نخاعی عارضهای است كه با كم بودن فضای كانال نخاعی مشخص شده و به دو صورت مادرزادی یا اكتسابی رخ میدهد. كاهش فضایی كه نخاع در آن قرار دارد درد سبب وارد شدن فشار به نخاع و ریشههای عصبی در نزدیكی دیسك كمر و دیسك گردن شده كه این وضعیت میتواند عوارضی همچون كمردرد و گردن درد را در پی داشته باشد.
فتق دیسك كمر
دیسك كمر بالشتكهای لاستیكی بین استخوانهای ستون مهرهها هستند كه دور نخاع میپیچند. دیسكها به شكلی محكم بین ستون فقرات قرار گرفته و توسط رباطهای متصل كننده استخوانهای نخاع به هم متصل میشوند. دیسك كمر وظیفهی جذب فشار و شك به كمر را نیز بر عهده دارد.با گذشت زمان و افزایش سن این دیسكها ضعیفتر و آسیبپذیرتر میشوند.
درمان اسپاسم عضلات كمر
- كمپرس آب سرد 2- دارو 3- درمان دستی ( توسط ارتوپد انجام شود) 4- تزریق در نقاط ماشهای 5- ماساژ درمانی
وجود التهاب در عضلات كمر منجر به گرفتگی عضلات و در نهایت درد شدید و اختلال در تحرك میشود. در برخی مواقع عواملی نظیر گرفتگی عضلات، آسیب ناشی از ورزش و تصادفات رانندگی موجب درد در ناحیه كمر میشود كه ماساژ تأثیر خوبی در رفع اسپاسم و گرفتگی عضلات و تحریك عضلات داشته و از طرفی موجب بهبود و افزایش دامنه حركاتی بدن میشود و ماساژ درمانی حتماً باید توسط فرد مجرب و متخصص انجام شود.
ماساژ درمانی برای ماساژ گرفتگی عضلات
عبارت است از دست ورزی بافتهای نرم بدن به صورت كاملاً علمی كه با هدف سالم سازی آن بافتها انجام میشود و شامل برخی فنون دستی و به كار بردن فشار ثابت یا جابه جا شونده، ثابت نگه داشتن و یا حركت دادن اندامهای بدن است.
با ماساژ منطقه مورد نیاز به تدریج فشار عضله بر روی اعصاب درگیر و درد کاهش مییابد و همین مکانیسم در بهبود عضلات آسیب دیده با ماساژ مؤثر است.
علاوه بر این ماساژ باعث افزایش آندروفینها ( نابود کننده درد) و افزایش ترشح هورمون سروتونین ( تعدیل کنندهی خلق و خوی) میتواند به صورت ثابت که هورمون استرس (کورتیزول) آزاد میکند نیز ثابت شود. به همین دلیل ماساژ تأثیر در عنوان یك درمان تکمیلی برای شخصی که سیستم ایمنی آنها را در اثر استرس تضعیف شده است توصیه میشود.
به زبان ساده، ماساژتراپی شامل دستكاری بافتهای نرم بدن (عضلات، بافت همبند، تاندونها، رباطها) یك فرد برای بهبود سلامتی و تندرستی او میباشد. چندین روش مختلف برای ماساژ درمانی وجود دارد.
ماساژ سوئدی، ماساژ درمانی عصبی- عضلانی، ماساژ بافتهای عمقی، ماساژ ورزشی، ماساژ شیاشو، ماساژ تایلندی، ماساژ سنگ داغ، رفلكسولوژی (بازتاب درمانی).
ماساژ درمانی عصبی- عضلانی
شیوهای از دستورزی بافتهای نرم بدن است كه به درمان عوارض به وجود آورنده دردهای مزمن از جمله عوارض عضلانی و عصبی كمك میكند.
این ماساژ كه كاملاً به صورت علمی و پزشكی انجام میشود بیشتر متمركز بر تحریك نقاط حساساس عضلانی، بهبود گردش خون، رفع فشردگی عصب، اصلاح وضعیت قرارگیری بدن و رفع عوارض بیومكانیكی میباشد كه ممكن است در اثر آسیب دیدگیهای حركتی مكرر برای یك فرد به وجود آمده باشد.
ماساژ بافت عمقی برای ماساژ گرفتگی عضلات
ماساژ بافتهای عمقی بهترین روش برای رفع درد و ناراحتیهای مربوط به نقاط آسیب پذیر در بدن میباشد، فرد ماساژ دهنده با وارد كردن ضربات خفیف و آزادانهی دست، لایههای عمقی زیر پوست كه عضلات، تاندونها و سایر بافتهای نرم عمقی در آن وجود دارد را تحت فشار قرار میدهد.
اگرچه حالت منظم و ریتمیك حركاتی كه در ماساژ بافتهای عمقی انجام میشود كمتر از سایر روشهای درمانی است اما این روش هم كاملاً درمانی و علمی است و میتواند گرفتگیهای مزمن عضلات را رفع كند و به بهبود آسیب دیدگی عضلات و رگ به رگ شدن كمر كمك كند.
ماساژ ورزشی
ماساژ ورزشی به منظور كمك به تقویت سیستم عضلانی خاصی كه در یك ورزش بیشتر مور استفاده قرار میگیرد، طراحی شده است. در این روش از شیوههای مختلفی برای كمك به آماده سازس ورزشكاران در زمان قبل، بعد یا در حین مسابقات ورزشی استفاده شود.
این روش میتواند برای تقویت انعطافپذیری عضلات و كمك به جلوگیری از آسیبدیدگی اندام شما مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این روش میتواند به رفع گرفتگی عضلات و بهبودی سریعتر آنها بعد از مصدومیتهای ورزشی كمك كند.
ماساژ شیاشو برای ماساژ گرفتگی عضلات
ماساژ شیاشو در زبان ژاپنی به معنای فشار دادن با نوك انگشتان است. در این روش درمانگر با استفاده از نوك انگشتان دست خود فشار متغییر و مقطعی (ریتمیك) را دقیقا بر روی نقاط خاصی از بدن وارد میكند.
این نقاط كه با عنوان نقاط طب فشاری در بدن شناخته میشوند، از جریان انرژی طبیعی بدن كه كای (chi) نامیده میشود اهمیت دارند. طرفداران ماساژ شیاشو معتقدند كه این روش به رفع انسداد مسیر جریان انرژی در محل این نقاط كمك میكند.
ماساژ تایلندی (تای ماساژ)
در روشهای ماساژ درمانی، درمانگر با استفاده از نیروی بدن خود، حركاتی را بر روی بیمار در وضعیتهای مختلف اجرا میكند. این نوع از ماسژ شامل فشردن عضلات، حركت دادن مفاصل و استفاده از تكنیكهای طب فشاری میباشد.
ماساژ سنگ داغ برای ماساژ گرفتگی عضلات
برای ماساژ سنگ داغ در ماساژ گرفتگی عضلات درمانگر سنگهای گرم شدهای را بر روی نقاط خاصی از بدن از جمله نقاط طب فشاری قرار میدهد. این سنگها ممكن است بعنوان وسیلهای برای ماساژ دادن استفاده شود و یا به طور موقت بر روی آن نقاط از بدن گذاشته شود.
همچنین سنگهای داغ میتوانند همراه باسایر روشهای ماساژ در آرامسازی ئ راحتی عضلات و مفاصل كاملاً مؤثر باشند زیرا گرمای خود را به داخل بدن منتقل میكنند و به بافتهای نرم میرسانند.( معمولاً ماساژ سنگ داغ 90 دقیقه میباشد).
رفلكسولوژی (بازتاب درمانی)
در روش رفلكسوژی از تكنیكهای دست، شصتها و انگشتان برای تحریك نقاط خاصی از پاها استفاده میشود. متخصصان این رشته معتقدند كه هر یك از نقاط در كف پاها به یكی به یكی از اندامها یا بافتهای مختلف بدن مربوط میشود. بنابراین انتظار میرود كه ماساژ دادن این نقاط باعث بهبودی و سلامتی كل بدن شود.
ماساژ درمانی و ماساژ گرفتگی عضلات همانطور كه گفته شد فواید زیادی دارد از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
- كاهش گرفتگی، سختی، فشار عضلانی
- رفع اسپاسم عضلات
- افزایش انعطافپذیری و دامنه حركت مفاصل و عضلات
- افزایش سهولت و كارایی عملكرد اندام و مفاصل
- رفع استرس و كمك به آرام سازی
- تسهیل در تنفس و امكان نفس كشیدن عمیقتر
- بهبود گردش خون و تحرك لنف در بدن
- تسكین عوارض ناشی از كشیدگی و گرفتگی عضلات از قبیل سردرد و خستگی چشم
- تسریع در بهبود آسیبدیدگی بافتهای نرم بدن از قبیل كشیدگی عضلات، رگ به رگ شدن رباطها و نیز كاهش درد و تورم ناشی از این قبیل مصدومیتها
- كاهش شكلگیری بافت اضافه و جلوگیری از باقی ماندن آثار جراحت بعد از بهبود آسیب دیدگی بافتهای نرم
- بهبود سلامتی، درخشندگی و شادابی پوست
- اصلاح وضعیت نادرست بدن در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن از طریق تغییر الگوی كشش عضلاتی كه در وضعیت قرار گرفتن بدن نقش دارند.
- كاهش استرس و فشار روانی بعنوان یكی از بهترین روشهای مدیریت استرس
- ایجاد حس تندرستی و شادابی
- كاهش میزان اضطراب و تشویش
- افزایش آگاهی از ارتباط بین ذهن و جسم و توانایی مدیریت بهتر ذهن برجسم
- افزایش آرامش ذهنی و بهبود توانایی تسلط بر ذهن
همچنین نقش ماساژ گرفتگی عضلات در رفع كمر درد در تحقیقات متعددی به اثبات رسیده است. در واقع در مطالعهای كه در سال 2003 میلادی انجام گرفت ثابت كه فواید ماساژ درمانی در تسكین دردهای مداوم ناحیهی پایین كمر بسیار بیشتر از طب سوزنی میباشد.همچنین این تحقیقات نشان داد كه ماساژ كمر، نیاز به مصرف قرص مسكن را تا 36% كاهش میدهد.
نحوهی اثرگذاری ماساژ درمانی
معمولاً برای بسیاری از افراد این موضوع میتواند بسیار جالب باشد که در هنگام منوال تراپی در فیزیوتراپی چه اتفاقی در بدن انسان میافتد که نتایج بسیار ایدهآلی به دست میآید. منوال تراپی در موارد بسیار زیادی کاربرد دارد زیرا معمولاً این نوع از روش درمان دستی در فیزیوتراپی دارای ویژگیهای بسیار زیادی میباشد.
یکی از کاربردهای اصلی منوال تراپی برای کاهش خستگی میباشد، معمولاً ورزشکاران و افرادی که کارهای سخت بدنی انجام میدهند با مشکلات بسیار زیادی همچون گرفتگی و درد در عضلات مواجه میشوند بدین ترتیب ماساژ میتواند گزینهی مناسبی برای اینگونه افراد باشد.
میگرن و سردردهای عصبی را نیز به راحتی میتوان با درمان دستی کاهش داد. بدین ترتیب افرادی که به طور پیوسته احساس درد دارند، میتوانند از روشهای ماساژ مناسب برای این مشکل استفاده نمایند.
افرادی که در ستون فقرات خود دچار مشکل بوده نیز میتوانند با استفاده از ماساژ درمانی درد این ناحیه را بسیار کمتر نمایند زیرا بسیاری از افرادی که کارهای بدنی سخت انجام میدهند از ناحیهی ستون فقرات دچار مشکلاتی هستند. درد در کمر و گردن نیز از دیگر مشکلات عمدهای به شمار میروند که با دردهای بسیار زیادی همراه میباشند با استفاده از ماساژ درمانی میتوان درد در ناحیهی کمر و گردن را در کمترین زمان ممکن برطرف نمود.
معمولاً هرکدام از ماهیچههای بدن دارای ظرفیت خاصی بوده و زمانی که فعالیتهای بسیار زیادی توسط یکی از ماهیچهها انجام میشود، ممکن است اسید لاکتیک و یا سایر مواد زائد سبب بروز مشکلاتی مانند گرفتگی، درد و یا اسپاسم در عضلات انسان بشوند.
کاری که ماساژ درمانی انجام میدهد افزایش گردش خون و همچنین افزایش جریان لنفاوی میتواند اکسیژن و سایر مواد غذایی را به عضلات برساند. این موضوع میتواند کمک بسیار عمدهای به این افراد بنماید زیرا این ماساژها باعث میشوند تا مواد سمی از بدن خارج شوند. عضلات در حال کشش نیز ممکن است به رگهای خونی فشار آورده و باعث درد زیادی شوند که ماساژدرمانی میتواند فشار عضله را بر روی رگها کمترنموده و در نتیجه باعث از بین رفتن دردهای شدید میشود.
ماساژ درمانی در بدن انسان میتواند اندروفین و سروتونین را تولید نماید زیرا اندروفین در از بین بردن درد تأثیر زیادی داشته و همچنین سروتونین در بهبود خلق و خو تأثیر بسیار زیادی دارد. ماساژ درمانی همچنین میتواند در کاهش استرس و اضطراب نیز تأثیرگذاری بسیار زیادی داشته باشد.
مزایای ماساژ درمانی
ماساژ گرفتگی عضلات دارای مزایای بسیاری بوده که اگر در کلینیک و توسط شخص فیزیوتراپی که توانسته دورههای مربوط به ماساژ درمانی را گذرانده، انجام شود میتواند برای همه افراد بسیار مفید باشد. یکی از مزایای اصلی ماساژ درمانی از بین بردن ورم و خشکی عضلات میباشد زیرا ورم و خشکی عضلات ممکن است مشکلات بسیار زیادی را برای افراد بوجود آورد.
درد عصبی عضلانی معمولا با استفاده از ماساژ درمانی به راحتی برطرف میشود بدین ترتیب افرادی که به هردلیلی در عضلات خود احساس درد و ناراحتی دارند میتوانند از ماساژ درمانی بهرههای بسیار زیادی ببرند. ماساژ درمانی میتواند دامنهی حرکتی مفاصل را بیشتر نماید، باعث افزایش گردش خون گردد و همچنین انعطافپذیری بدن را نیز بیشتر میکند.
بدین ترتیب یکی از شاخههای درمان دستی، ماساژ درمانی میباشد. معمولا ماساژهای مختلفی میتواند برای کاهش درد و استرس در بدن انسان بسیار مفید و کاربردی باشد به همین دلیل استقبال زیادی از ماساژ درمانی میشود.
آشنایی با نقاط ماشهای
نقاط ماشهای به مناطقی از ماهیچهها یا عضلات اطلاق میگردد که نسبت به لمس دارای حساسیت بیشتری میباشند معمولاً با لمس کردن و فشار دادن نقاط ماشهای شاهد بروز درد ارجاعی خواهیم بود.
درد ارجاعی نمونهای از درد بوده که با فشار نقطهای قسمت دیگری از بدن درد را احسای مینماید تشخیص نقاط ماشهای توسط متخصص فیزیوتراپی ممکن بوده و معمولاً افرادی که تخصصی در فیزیوتراپی ندارند نمیتوانند به راحتی نقاط ماشهای را تشخیص دهند.
درمان نقاط ماشهای معمولاً با دو روش کلی انجام میگردد: یکی از این روشها استفاده از سوزن خشک بوده که مانند طب سوزنی میباشد. روش دیگر آن نیز دستی بوده یعنی برای اعمال فشار تنها با فشار دست بر روی نقطهی ماشهای ایجاد میشود.
ممنوعیتها و احتیاطهای ماساژ گرفتگی عضلات
هرگونه درد مفصلی یا عضلانی در صورتی كه علت آن شناخته شده باشد، سندرم خستگی مزمن عضلانی، كشیدگیهای ساده رباط، اضطراب، رماتیسم مفصلی در صورتی كه در مرحلهی حاد نباشد میتواند از ماساژ گرفتگی عضلات بهره ببرند.
آسیبدیدگیهای زیاد كه باعث كبودی در بدن شده باشد، وجود تومور بدخیم،ایجاد لختههای خونی در اندامها و عفونتهای بافتی از ممنوعیت ناساژ است، ماساژ جوشگاه زخم در حالتی كه هنوز بهبود نیافته ممنوعیت نسبی دارد.
بیمارانی كه تحت درمان با داروهای ضد انعقاد خون مثل وارفارین یا هپارین هستند ممنوعیت ماساژ نسبی دارند.
التهابات پوستی كه ممكن است با ماساژ آسیب ببینند، ممنوعیت ماساژ دارند همچنین آتروفی پوستی ممنوعیت نسبی ماساژ دارند. در این بیماری پوست نازك شده و در معرض آسیب بیشتر زخم و عفونت است و نباید ماساژ روی آن انجام داد.
در مواردی مانند بالاتر بودن دمای بدن از 37.7 درجه سانتیگراد عوارض و آسیبهایی چون ورم شدید، التهاب مفاصل،سوختگی، زخمهای باز، كشیدگی عضلانی، پارگی رباط، كوفتگی، سرمازدگی، سوختگی، بیماریهای عروقی خونی مانند واریس سیاهرگی، التهاب سیاهرگی و ترومبوز یا تشكیل لخته در عروق خونی و بیماریهای عفونی پوست نباید از ماساژ درمانی استفاده كرد.
درد مفاصل در دوران یائسگی و تأثیرات ماساژ بر آن
یائسگی باعث بروز علائم مختلفی در خانمها میشود؛ درد مفصل یكی از علائم شایع به شمار میرود. عدم تعادل هورمونها در اثر یائسگی علیت ایجاد این مشكل در خانمها است.
محققان هنوز به درستی نمیدانند چرا اما به نظر میرسد هورمونها نقش مهمی در بیماری آرتروز دارند و زنان تقریباً سه برابر مردان به آرتروز مبتلا میشوند. مشاهده شده است كه افراد مبتلا به آرتروز در دوران بارداری حال بهتری دارند و یا حتی علائم بیماری ناپدید میشود شاید به دلیل بالا بودن سطح هورمون استروژن میباشد.
آرتروز و پوكی استخوان در زنان یائسه
آرتروز باعث افزایش خطر پوكی استخوان در زنان میشود همانطور كه یائسگی نیز خطر پوكی استخوان را بیشتر میكند.ناراحتی و سایر علائم یائسگی را میتوان از راههای مختلف درمان كرد: داروهای ضد درد مانند داروهای غیر استروئیدی كه ممكن است به درد مفاصل و كاهش درد كمك كند، ورزش كردن و فعال نگه داشتن بدن، ورزش در آب، آب كرم و جكوزی،ماساژ عمیق عضلانی، طب سوزنی راههایی برای كاهش درد هستند.
زنان در دوران یائسگی از نظر جسمانی و روانی دچار تغییرات زیادی میشوند كه ممكن است تأثیرات منفی بر كیفیت زندگی آنها داشته باشد لذا اداره این مرحله از زندگی اهمیت به سزایی دارد.
استفاده از درمانهای مكمل به منظور كاهش نشانههای یائسگی رو به افزایش است. پژوهشی با هدف تأثیر ماساژ درمانی بر نشانههای جسمانی در دوران یائسگی انجام گرفت كه در این پژوهش تأثیر ماساژ درمانی در كاهش برخی از نشانههای جسمانی یائسگی مشهود بود.
روغن مناسب برای ماساژ گرفتگی عضلات
در ماساژ درمانی از انواع و اقسام روغنهای تولید شده و لوسیونها استفاده میگردد اما سوالی که در این میان مطرح است این است که کدام روغن مناسب و تأثیر برتری دارد.
روغن ماساژ باعث میشود دست فرد ماساژدهنده راحتتر بر روی پوست حرکت کند.
انواع روغنهای قابل استفاده و مفید در ماساژ درمانی :
روغن نارگیل، روغن جوجوبا، روغن آفتنابگردان، روغن بادام، روغن هستهی زردآلو، روغن آووکادو، روغن هستهی انگور، روغن زیتون و…..
در بین انواع روغنها روغن هسته ی انگور شایعترین و بهترین نوع روغن برای ماساژ میباشد.
(در مراکز ماساژ از روغنها- ژلها و لوسیونهای مختلفی استفاده میشود اما حتما قبل از ماساژ از عدم حساسیت فرد به هریک از موارد یاد شده اطمینان حاصل شود.در صورت بروز هرگونه حساسیت شخص ماساژ گیرنده با پزشک مشورت شود.)
كلام آخر
همه ما میدانیم كه ماساژ گرفتگی عضلات نه تنها برجسم بلكه بر روح انسان تأثیر به سزایی دارد. ما عقیده داریم كه ماساژ یك كار لوكس و تفریحی نیست. بلكه یك سرمایه گذاری برای رسیدن به آرامشی كه بدن ما واقعاً به آن نیاز دارد.
ماساژ قادر است بدن را آرام كرده، اضطراب و تنش را از ذهن شما دور كند و موجب شادی و آرامش شما شود. در نهایت به سلامتی و زیبایی خود اهمیت دهید. ماساژ یكی از بهترین و بی ضررترین روش برای درمان بیماریهای جسمی و روحی میباشد.
مجتمع آموزشی و خدماتی ماساژ آرامش ایرانیان شعبه اصفهان – رسول تشیعی
با مجوزهای رسمی از سازمان فنی حرفه ای و اتحادیه ماساژ
دوره های آموزش ماساژ به همراه خدمات صفر تا صد ماساژ
از وبلاگ سایت آرامش ایرانیان دیدن کنید.
دیدگاهی نیست