مجتمع آموزشی, خدماتی ارمغان آرامش ایرانیان

پایان نامه دوره آموزش کاربر ماساژ

استاد راهنما: جناب آقای رسول تشیعی

موضوع: بررسی آثار ماساژ بر عملکرد ورزشی

هنرجو: امیر تنها

بهار 1400

“این مقاله قسمتی از پایان نامه زیبای هنرجوی عزیز امیر تنها می باشد”

واژه ماساژ Massage از لغت فرانسوی Masser به معنای ماساژ دادن و از واژه یونانی Masso به معنای مشت و مال با دست‌ها اقتباس شده است. در طب سنتی ایران از واژه دلک به معنای مالش دادن یا ماساژ یاد شده است. بنابراین ماساژ به مجموعه روش‌هایی که تحریکی مکانیکی در بافت‌ها و اندام فرد ایجاد می‌کند، گفته می‌شود.با ما همراه باشید و با عملکرد و فواید ماساژ آشنا شوید.

تاریخچه ماساژ

با توجه به واژه ماساژ و ریشه آن باید گفت که ماساژ دادن یا به زبان فارسی مالش دادن پیشینه‌ای بسیار کهن داشته است و در گذشته های بسیار دور و در تمدنهای باستانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

ماساژ دادن در سرزمین‌ها و فرهنگ‌های مختلف متداول بوده است. اگرچه ماساژ دادن بدن دارای اصول مشخصی است اما در بین مردمان مختلف، شیوه ماساژ دادن، استفاده از ابزار و مواد ماساژ با یکدیگر تفاوت دارد. به عنوان نمونه در بین ژاپنی‌ها و چینی‌ها سیستم خود مالشی و درمان مبتنی بر ماساژ به “دو- این” در زبان ژاپنی و “دایو- ین” در زبان چینی معروف بود.

در طب ژاپنی و چینی، ماساژ دادن با توجه به مسیرهای انرژی در بدن ارتباط دارد. هم اینک به این نوع ماساژ در ژاپن “شیاتسو” گفته می‌شود.

ماساژ در شرق و جنوب شرقی آسیا به چین و ژاپن خلاصه نمی‌شود. در کشور تایلند نیز بیش از هزار سال است که ماساژ دادن جز مهمی از فرهنگ این سرزمین به شمار می‌رود.

در بین تایلندی‌ها نیز ماساژ با تکیه بر مجراهای اصلی صادر کننده انرژی در بدن انجام می‌شود. در این نوع ماساژ به کاربرد دقیق و فشار متناسب بر مراکز عصبی توجه خاصی می شود. با انجام این ماساژ انرژی راکد و ساکن برای تقویت اعضای مختلف بدن که در مسیر این مراکز هستند به حرکت در می‌آید.

عملکرد و فواید ماساژ از دید ابن سینا

در ایران نیز از قدیمی‌ترین ایام به ماساژ دادن و عملکرد و فواید ماساژ و اهمیت آن در تن درستی و بهداشت تن و روان توجه شده است. در بین پزشکان ایرانی ابن سینا جایگاه خاصی دارد. کتاب قانون ابن سینا نه تنها در طب ایران بلکه در طب جهان نیز اهمیت خاصی دارد.

ابن سینا در کتاب خود، قانون در مورد ماساژ دادن اطلاعات بسیار با ارزشی را در اختیار ما قرار می دهد. در این جستار برآنیم تا با مقایسه نوشته های ابن سینا در مورد ماساژ دادن،عملکرد و فواید ماساژ و همچنین اهمیت آن در علم پزشکی، این نوشته ها را با علم ماساژ در علم امروزی مقایسه کنیم.

این مقایسه به ما خواهد گفت که قرنها پیش از توجه به مهارت ماساژ و ماسوژوری دانشمند و پزشک معروف ایرانی ابن سینا به آن توجه داشته است.

در منابع متعدد پزشکی ایران از قدیمی ترین کتاب پزشکی فارسی به یادگار مانده از قرن سوم هجری ( هدایت المتعلمین ) تا منابع مربوط به سده های اخیر از جمله کتاب ” حفظ الصحه ناصری ” بحث ماساژ یا ” دلک ” و ” غمز ” با سرفصلی مشخص بیشتر در کلیات یا علوم پایه طب سنتی ایرانی مورد بحث قرارگرفته است.

در منابع طب سنتی ایرانی، واژه های ” دلک ” و ” مالیدن ” معادل ماساژ بدن و کلمه غمز به معنای فشار با انگشتان بر نواحی مختلف از جمله کف پا به کار رفته است.

مالش یا ماساژ ورزشی ابن سینا مبحث ماساژ دادن را در فصل سوم از تعلیم دوم و از فن سوم کتاب قانون آورده است. این تعلیم به ورزش اختصاص دارد و ابن سینا بحث ماساژ دادن را در موضوع ورزش مورد بررسی قرار داده است.

البته ابن سینا در مباحث دیگری نیز که الزم بوده از ماساژ دادن یاد کرده است چنانکه در تعلیم سوم از همین فن که به بهداشت پیران اختصاص دارد از شیوه ماساژ دادن سالخورده گان یاد کرده است اما در واقع مبحث ماساژ دادن را در موضوع ورزش یا ریاضت بررسی کرده است.

این تقسیم بندی پیش از ابن سینا نیز رایج بوده است چنانکه اخوینی نیز از ماساژ دادن در مبحث ریاضت یا ورزش یاد کرده است. ابن سینا می گوید که کسی که می خواهد ورزش کند ابتدا باید مواد دفعی روده و مثانه را کاهش دهد و بعد به ورزش بپردازد. قبل از حرکات بدنی، تن خود را ماساژ دهد تا نشاط به غریزه و فراخی به منافذ سطح بدن روی آورد.

در علم ماساژ ورزشی نیز همین گفته های ابن سینا عملی می‌شود. به گفته محققان، ماساژ شیوه‌ای است که برخی از مربیان برای عملکرد بهتر ورزشکار از آن استفاده می‌کنند و عملکرد و فواید ماساژ بر کسی پوشیده نبوده است.

برای مثال مربی یا ماساژور ممکن است به دلایل مختلف شانه‌های ورزشکار خود را پیش از مسابقه ورز دهد. مربی ممکن است سعی کند عضلات را گرم، گردش خون را افزایش و تنش عضالت را برطرف کند یا اضطراب پیش از مسابقه را کاهش دهد.

 نوشته‌های این محققان می تواند تعبیری از گفته های ابن سینا باشد که ایجاد نشاط و فراخی منافذ می تواند موجب افزایش گردش خون و کاهش اضطراب شود.

فصل چهارم همین تعلیم به ماساژ اختصاص دارد. ابن سینا پس از بیان انواع ماساژ دوباره از ورزش و ورزشکاران یاد می‌کند و اینکه ماساژ را پیش از شروع ورزش باید به نرمی آغاز کرد و زمانی که برای ورزش بلند می شویم باید آن را تندتر کرد.

به گفته متخصصن هدف از ماساژ پیش از مسابقه کمک به آماده شدن و سازگار شدن برای تمرین کردن است که ورزشکار را گرم نگه می دارد.

گردش خون در عضله ها را افزایش می دهد، انعطاف پذیری ورزشکار را حفظ و از آسیب جلوگیری می کند. ورزشکاران بیشتر برای ماساژهای کوچک مانند کشش تاندون در خواست می دهند. آنها به دنبال ماساژ کامل نیستند.

عملکرد ماساژ

عملکرد و فواید ماساژ در طب سنتی

به گفته ابن سینا هدف از ماساژ دادن متراکم کردن بدنهای متخلخل (بدن هایی که اجزایش به هم جوش نخورده‌اند) و سخت کردن اندام‌های نرم و تخلخل بخشیدن به اندام‌های متراکم و نرم کردن اندام‌های سخت است.

عملکرد و فواید ماساژ در طب مدرن

متخصصان علم ماساژ ورزشی بر این باورند که اگر ماساژ ورزشی به صورت ماهرانه اجرا شود می‌تواند قابلیت عملکردی ورزشکار را از سه طریق افزایش دهد:

• بهینه سازی عوامل عملکردی : بدین معنی که با انجام ماساژ ورزشی سلامت عضلات و بافت های همبند، دامنه حرکتی طبیعی، انرژی زیاد و تمرکز به حداکثر می رسد و از سوی دیگر عوامل منفی مانند اختالل در عملکرد عضالت کاهش می یابد.
• کاهش احتمال آسیب : از با انجام ماساژ بدن ورزشکار گرم شده و برای انجام تمرینات و یا مسابقات آمادگی بهتری یافته و مهمتر آنکه احتمال آسیب دیدگی بسیار کاهش می یابد.
• حمایت از روند ترمیم در بافت های نرم : بدین معنا که با انجام ماساژ ورزشی بافت های نرم بهبود می یابد.

یکی دیگر از عملکرد و فواید ماساژ از نظر یکی دیگر از متخصصاناین است که، ماساژ منظم و پی در پی می‌تواند باعث قوی شدن و بهبود مکانیزم کل بدن شود و همچنین از جراحات و فشارهای مضر که می‌توانند به علت تنش زیاد و هرگونه ضعف ساختاری در بدن ایجاد شوند، پیشگیری کند.

فواید ماساژ

طبق پژوهش‌های محققین در زمینه مزایا و فواید ماساژ، ماساژ درمانی برای تسکین عارضه‌هایی مانند: اضطراب، سردرد، سندروم درد میوفاسیال، آسیب‌دیدگی یا کشیدگی بافت نرم، آسیب‌های ورزشی، درد مفاصل گیجگاهی-فکی و سندرم درد اسکلتی-عضلانی کمک می‌کند.

همچنین ماساژ علاوه برا خاصیت درمانی، باعث تقویت احساس راحتی، آرامش و آسایش می‌شود که این امر از عملکرد و فواید ماساژ لذت‌بخش ماساژ می‌باشد.

اگر چه فواید ماساژ بسیار متعدد است اما این نکته فراموش نشود که نمی‌توان آن را جایگزین درمان‌های پزشکی کرد ولی به عنوان مکمل امر درمان یک معجزه بی‌چون و چرا می‌باشد.

ماساژ بدن علاوه بر تخفیف درد، اضطراب را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود می‌دهد. به نظر می‌رسد مکانیسم ماساژ برای تکسین دردها عواملی چون زیست مکانیکی، روانی، عصبی و فیزبولوژیک باشد.

تاثیر مثبت ماساژ روی دستگاه اعصاب

یکی از عملکرد و فواید ماساژ در بدن، تاثیر در دستگاه عصبی بدن و موازنه آن است. ماساژ می‌تواند با تاثیراتی بر دستگاه عصبی، اختلالاتی از قبیل، بی‌خوابی، تنش، سردرد و سایر بیماری‌های ناشی از فشارهای روانی را بهبود بخشد.

تاثیرات ماساژ برای دستگاه عضلانی

یکی دیگر از تاثیرات و فواید ماساژ در بدن، تاثیر آن برای دستگاه عضلانی بدن است. ماساژ می‌تواند برای کشش و نیرو بخشیدن به عضلات کمک کند و آن‌ها را برای حالت ارتجاعی تقویت کند. همچنین ماساژ در برطرف کردن اسپاسم و گرفتگی عضلانی کمک زیادی به بدن می‌کند.

ماساژ برای مفاصل و دستگاه اسکلتی

ماساژ به حفظ ایستادگی بدن، چابکی و رهایی از حالت ورم مفاصل کمک شایانی می‌کند

اثر مثبت ماساژ برای دستگاه گردش خون

در مبحث عملکرد و فواید ماساژ میتوان گفت ماساژ باعث تسریع و تشدید گردش خون در تمام بدن می شود، فشار وارد بر عروق را کاهش می‌دهد و گردش خون ضعیف را بهبود می‌بخشد. به علاوه ماساژ تعداد ضربان قلب را کاهش داده و باعث بهبود فشار خون بالا و در نتیجه تقویت قلب می‌شود.

تاثیرات ماساژ بر روی دستگاه تنفس و گوارش

به وسیله ماساژ ریتم تنفس آرام و عمیق خواهد شد. به علاوه ماساژ از بروز یبوست جلوگیری می‌کند و ماهیچه‌های روده را تقویت می‌کند که موجب ترشح هضم غذا در کبد، لوزالمعده، معده و روده‌ها می‌شود.

عملکرد و فواید ماساژ برای پوست و بافتهای سلول زیر پوست

ماساژ غدد چربی را تحریک کرده و با تقویت آن‌ها باعث دفع سموم زیرپوستی می‌شود. همچنین با ماساژ منافذ پوست باز شده و تنفس، نرمی و قدرت کشش پوست افزایش می‌یابد.

ماساژ درمانی

یکی از روش‌هایی است که برای مدیریت و تسکین درد‌های مزمن استفاده می‌شود. تجربیات و نتایج ماساژتراپی علمی که این روزها رو به پیشرفت است گواه آن است که این درمان برای تسکین درد بیماران دچار دردهای استخوانی و عضلانی، سردرد، درد عمیق داخلی و درد نخاعی حتی بیشتر از طب سوزنی و فیزیوتراپی موثر است.

ماساژ ورزشی

انجام منظم ماساژ ورزشی می‌تواند فواید زیر را به دنبال داشته باشد:

• احتمال آسیب را از طریق افزایش کشش و همچنین ماساژ بافت‌های عمیق کاهش می‌دهد.
• دامنه حرکتی ورزشکار را بسیار افزایش داده و انعطاف پذیری را بهتر می‌کند
• میزان قدرت ورزشکار را افزایش می‌دهد
• زمان ریکاوری را کاهش می‌دهد
• میزان دریافت مواد مغذی و اکسیژن را از طریق افزایش جریان خون بهتر می‌کند
• حذف مواد متابولیکی موجود در محصولات ورزشی را از بدن آسان‌تر می‌کند.

این‌ها فقط فوایدی بودند که مخصوص ماساژ ورزشی هستند و شما نباید فراموش کنید که با انجام این نوع ماساژ تمامی فواید ماساژ درمانی نیز عاید شما خواهد شد.

فوایدی مانند بهبود گردش خون، کاهش تنش، کاهش درد، کاهش میزان استرس و اضطراب و … . معمولا در انجام ماساژ ورزشی درمانگرها به آسیب‌های که پیش از این به شما وارد شده است نیز توجه کرده و تکنیک‌هایی را به کار می‌برند که شما دیگر دچار این آسیب‌ها نشوید.

پس می‌توان گفت که با انجام این نوع ماساژ، شما احتمال دوباره آسیب دیدن را در یک نقطه از بین می‌برد.

مقایسه تحقیقات علمی جدید در علم ورزش و نوشته های ابن سینا بیانگر شباهت بین آنهاست که اهمیت تحقیقات ابن سینا را در بیش از هزار سال پیش نشان می دهد.

 

 

مجتمع آموزشی و خدماتی ماساژ آرامش ایرانیان شعبه اصفهان – رسول تشیعی

با مجوزهای رسمی از سازمان فنی حرفه ای و اتحادیه ماساژ

دوره های آموزش ماساژ به همراه خدمات صفر تا صد ماساژ

از وبلاگ سایت آرامش ایرانیان دیدن کنید.